Ο "μαγικός κόσμος" της ελληνικής λογοτεχνίας...

Το παρακάτω κομμάτι της Σταυρούλας Παπασπύρου, που δημοσιεύτηκε στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία", τα λέει όλα. Για το "μαγικό", "συναρπαστικό" (ή όπως αλλιώς τον φαντάζεται -ή μάλλον τον φαντασιώνεται...- ο καθένας) κόσμο της ελληνικής λογοτεχνίας. Και τον ελληνικών εκδόσεων...

"Λογικά, έπρεπε να είναι ενωμένοι σαν γροθιά. Πού περισσεύει όμως πνεύμα συλλογικότητας για να μεταγγιστεί και στην Εταιρεία Συγγραφέων; Η εικόνα που δόθηκε προς τα έξω, με αφορμή τις πρόσφατες αρχαιρεσίες στους κόλπους της, ήταν μάλλον θλιβερή.
Σε πείσμα της μαζικής προσέλευσης και της πληθώρας των υποψηφιοτήτων, διοίκηση δεν προέκυψε. Η κάλπη ανέδειξε και πάλι τους Θανάση Βαλτινό, Γιώργο Γεωργούση και Κώστα Γεωργουσόπουλο, αλλά και τον Βασίλη Βασιλικό, την Κατερίνα Ζαρόκωστα, τον Κώστα Κατσουλάρη και τον Γιώργο Ξενάριο. Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, ωστόσο, ο Β. Βασιλικός παραιτήθηκε κι ουδείς από τους επιλαχόντες -Α. Μαραγκόπουλος, Π. Τατσόπουλος, Ρ. Γαλανάκη- δέχτηκε να καλύψει το κενό.
Σωματείο με διττή αποστολή -πνευματική και συνδικαλιστική- και 25χρονη ιστορία πίσω του, η Εταιρεία Συγγραφέων είναι τώρα καταδικασμένη σε πολύμηνη αδράνεια, καθώς απαιτείται προσφυγή στο Πρωτοδικείο για να οριστεί προσωρινή διοίκηση που θα προκηρύξει και πάλι εκλογές. Πέρα απ' αυτήν την δυσάρεστη εξέλιξη, όμως, υπάρχουν και χειρότερα. Αλλοι μίλησαν για μεθόδευση του αποτελέσματος, άλλοι απόρησαν μ' όσους δεν ξέρουν να χάνουν. Κάποιοι θεώρησαν πως αποδοκιμάστηκαν επειδή είναι επιτυχημένοι και δημοφιλείς. Εγινε λόγος για συνωμοσία μετρίων δίχως αντίκρισμα στο σινάφι, και για «τέλμα» στο οποίο η εταιρεία έχει βυθιστεί.
Επιπλέον, ανταλλάχθηκαν επιστολές με τόση ειρωνεία ανάμεσα στις γραμμές τους, που όρθωσαν κι άλλα τείχη ανάμεσα στ' αντιμαχόμενα μπλοκ υπό τον Βαλτινό και τον Βασιλικό. Κι όλα αυτά σε μια περίοδο που οι έλληνες συγγραφείς διεκδικούν επίμονα από την πολιτεία να τους αντιμετωπίσει ως εργαζόμενους επιτέλους και να μεριμνήσει για τα ασφαλιστικά και τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που τους αναλογούν.
Ισως δεν έχει γίνει ακόμα κατανοητό, αλλά ανάμεσα στα πολλά παράδοξα στη χώρα μας συμβαίνει και το παρακάτω: Μια χούφτα άνθρωποι που με την πνευματική τους δουλειά συντηρούν θέσεις εργασίας για πάρα πολλούς άλλους -διορθωτές, επιμελητές, γραφίστες, ιδιοκτήτες και υπαλλήλους βιβλιοπωλείων, υπεύθυνους δημοσίων σχέσεων, κριτικούς κι ειδικευμένους στο χώρο ρεπόρτερ, και, βέβαια, εκδότες και τυπογράφους- βρίσκονται, για να δανειστούμε μια φράση της Ζυράνας Ζατέλλη «επί ξύλου κρεμάμενοι», αν δεν ασκούν άλλο επάγγελμα, δημόσιο ή ιδιωτικό, που να τους ενισχύει οικονομικά.
Το 1982 ψηφίστηκε επί ΠΑΣΟΚ νόμος που υποχρέωνε τους εκδότες ν' ασφαλίζουν τους συγγραφείς τους στο ΙΚΑ. Ουσιαστικά δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Το 2004, και πάλι επί ΠΑΣΟΚ, ψηφίστηκε νέος νόμος, προβλέποντας ξεχωριστό ασφαλιστικό ταμείο για όσους θα αναγνωρίζονται από ειδική επιτροπή του ΥΠΠΟ ως πεζογράφοι, θεατρικοί συγγραφείς και ποιητές. Το προεδρικό διάταγμα που θα τον ενεργοποιούσε, όμως, ακόμα αναμένεται!
Η σημερινή κυβέρνηση κωφεύει, οι εκδότες στην καλύτερη περίπτωση αδιαφορούν, και οι συγγραφείς, παρά τη δημοσιότητα που ενίοτε απολαμβάνουν, δεν παύουν να είναι ανίσχυροι. Κάποιοι μάλιστα ανάμεσά τους έχουν εξωθηθεί σε καθεστώς ημιπαρανομίας. Είτε πληρώνουν τα μαλλιοκέφαλά τους στο ΤΕΒΕ, δηλώνοντας ψευδώς ότι τυπώνουν τα έργα τους ιδίοις εξόδοις, είτε χρησιμοποιούν δελτία παροχής συγγενών τους, καθώς δίχως ασφαλιστική ενημερότητα «μπλοκάκι» από την εφορία για να εισπράξουν τα συγγραφικά τους δικαιώματα δεν αποκτούν.
«Στη χώρα που πιπιλίζει την καραμέλα του πολιτισμού και "πουλάει" το ντεκόρ των περγαμηνών στις τέχνες και τα γράμματα, κορυφαίοι ποιητές, πεζογράφοι, μελετητές έσβησαν και σβήνουν άφραγκοι, δίχως τα στοιχειώδη», επισημαίνει σε σχετικό σημείωμά της η Ιωάννα Καρυστιάνη.
«Η πολιτεία λατρεύει το δημιούργημα αλλά περιφρονεί τον δημιουργό», επιμένει και η Ερση Σωτηροπούλου: «Δίνει άδεια ταξί στον πρωταθλητή στίβου, αλλά δεν δίνει συνταγή φαρμάκων στον βραβευμένο λογοτέχνη». Θεσπίζονται έπαθλα και βραβεία, διοργανώνονται γεύματα και τελετές, στήνονται εκθέσεις βιβλίου, αλλά το ζήτημα της περίθαλψης και της σύνταξης των επαγγελματιών της γραφής, παρά τα παχιά λόγια, δεν λύνεται.
Προνομιούχος συνομιλητής με την πολιτεία, σε σχέση μ' όλα τα υπόλοιπα λογοτεχνικά σωματεία, η Εταιρεία Συγγραφέων εξακολουθεί ν' αναμετριέται μ' αυτό το αγκάθι. Εριδες, όμως, στο εσωτερικό της, σαν κι αυτές που ήρθαν στην επιφάνεια, κάθε άλλο παρά διευκολύνουν την κατάσταση. Οπως το θέτει ο Κώστας Κατσουλάρης, από τη νέα φουρνιά των μελών της, «πρόκειται για μια γελοία σύγκρουση, που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και αδικεί το σώμα της Εταιρείας. Σ' αυτήν συγκεντρώνεται το 95% των σημαντικότερων ανθρώπων του λογοτεχνικού μας χώρου, και η παλιά νοοτροπία που ύψωνε εμπόδια σ' όσους ήθελαν να μπουν στους κόλπους της δεν ισχύει πια. Το ζήτημα του ασφαλιστικού είναι σημαντικό, αλλά δεν είναι το μόνο. Σε μια εποχή χωρίς πολλά περιθώρια για συλλογική δράση, η ύπαρξη ενός τέτοιου χώρου γίνεται ακόμα πιο σημαντική»".

Να προσθέσω τι;...