Μπάτσοι, Απάτσι και τραμπούκοι

"Όσο είστε μπάτσοι, θα 'μαστε Απάτσι..." Ξέρετε ποιοι πρωτοφώναξαν το περίφημο αυτό το σύνθημα; Και επί χούντας, μάλιστα. Όχι, δεν ήταν διαδηλωτές, ούτε αντιστασιακοί. Ήταν οι... βάζελοι της θύρας 13! Δεν κάνω πλάκα, αυτοί ήταν οι πρώτοι που αποκάλεσαν εαυτούς "Απάτσι" (μακρυμάλληδες γαρ οι περισσότεροι εξ αυτών)...

Κάποτε οι μπάτσοι ήταν αγνοί. Δεν τις είχαν, δηλαδή, ανάγκη τις σιδερογροθιές. Μια χαρά τους βολεύανε και τα γκλομπ. Κι ούτε κρυβόντουσαν σα βρεγμένες γάτες πίσω από τους συμμπάτσους (από το συν+μπάτσος βγαίνει αυτό) αν τους έπαιρναν χαμπάρι οι κάμερες. Ίσα ίσα, διατυμπάνιζαν προς κάθε κατεύθυνση τις προθέσεις τους. "Κομούνια, θα σας γαμήσουμε", κραύγαζαν, κοπανώντας ρυθμικά τα γκλομπ πάνω στις ασπίδες. Κι επειδή οι ασπίδες δεν έβγαζαν αίμα, δεν αργούσαν να κοπανήσουν και κεφάλια.
Άλλες εποχές τότε. Οι συγκρούσεις με τους μπάτσους ήταν σχεδόν καθημερινές -ακριβώς επειδή ήταν καθημερινές και οι διαδηλώσεις. Δεν νοούνταν να είσαι διαδηλωτής που σέβεται τον εαυτό του και να μην παίξεις ξύλο με τα ΜΑΤ. (Θυμάμαι, παρεμπιπτόντως, σε μια φοιτητική διαδήλωση στα τέλη του '79, είχα αρπάξει έναν μπάτσο από τη στολή και του 'χα ξηλώσει ένα κουμπί. Φυσικά και το 'χω κάτι σαν κειμήλιο, σε τραπεζική θυρίδα το 'χω βάλει, μαζί με τα χρυσαφικά της προγιαγιάς της γυναίκας μου).
Σιδερογροθιές... Δεν ήταν τόσο προχωρημένοι οι μπάτσοι τω καιρώ εκείνω. Άλλοι ήταν αυτοί που χρησιμοποιούσαν σιδερογροθιές (και σιδερολοστούς και καδρόνια και μαδέρια): οι λογής λογής τραμπούκοι, που 'βρισκαν στέγη σε κάθε παράταξη, ακόμα και σε κείνες που είχαν κορώνα στο κεφάλι τους την απέχθεια προς κάθε μορφή βίας...
Έτσι γινόταν τότε. Όποτε δεν παίζαμε ξύλο με τους μπάτσους, παίζαμε ξύλο αναμεταξύ μας. Οι πιο πολλοί, βέβαια, προτιμούσαμε τα γιαούρτια (ληγμένα, κατά προτίμηση, καθότι δεν προορίζονταν προς βρώσιν, αλλά προς γνώσιν -και συμμόρφωσιν). Υπήρχαν, όμως, και κάποια καλόπαιδα που πάθαιναν αλλεργία απ' τα γιαούρτια και απαντούσαν με σιδερολοστούς και καδρόνια.

Τα δυο κειμενάκια που θα παραθέσω πιο κάτω, αναφέρονται σε δύο πραγματικά περιστατικά των μεταδικατορικών χρόνων. Είναι από το πρώτο μου βιβλίο, το οποίο δεν πραγματεύεται κάποια αληθινή ιστορία (ούτε είναι αυτοβιογραφικό), απλώς, μέσα από τα σχόλια του ήρωά του, καταγράφει κάπου στο βάθος την ιστορία της μεταπολεμικής (και κυρίως μεταπολιτευτικής) Ελλάδας.
Λοιπόν, περιμένω από τους... γηραιότερους εξ υμών να αναγνωρίσουν από τις λίγες -αλλά αρκετά χαρακτηριστικές- αυτές αράδες, τα πραγματικά περιστατικά στα οποία αναφέρονται.
Οι δε νικητές θα κερδίσουν από μια... Μαλαματένια σιδερογροθιά!

"(...) Κανείς μας δε θα μπορούσε να ξεχάσει ποτέ εκείνη τη νύχτα… (...) Τη νύχτα που οι μπάτσοι είχαν αλαλιάσει… Τη νύχτα που έπρεπε να κοπανήσουν κεφάλια για να αυτοϊκανοποιηθούν... Τη νύχτα που έπρεπε ν’ ανοίξουν κεφάλια για να νιώσουν ότι ολοκλήρωσαν (το έργο τους)… Τη νύχτα που αιματοκύλησαν μια πορεία ειρηνική, τη νύχτα που τρέχαμε αλαφιασμένοι χέρι χέρι με τη Στέλλα για να γλιτώσουμε, όχι απλώς από τους μπάτσους, αλλά την ίδια μας τη ζωή. Κι ύστερα τρέχαμε στα ξεχειλισμένα από τραυματίες νοσοκομεία, μπας κι εντοπίσουμε τον Αντώνη. Ευτυχώς που ήταν κι εκείνος από τους τυχερούς…(...)"

" (...) Μια βραδιά του Δεκέμβρη, ύστερα από μια γενική συνέλευση στο Χημείο γεμάτη ένταση –εννοείται πως είχα ξεπουλήσει–, αποφάσισα να εξομολογηθώ την περιπέτεια της Αλίκης στους φίλους μου τους Ρηγάδες που τους είχα γνωρίσει όταν ακόμα πήγαινα σχολείο.
Την είχαμε πέσει πάνω στο βάθρο της έδρας του αμφιθεάτρου και καπνίζαμε άφιλτρα, εκτός από έναν που κάπνιζε φούντα. Μόλις ολοκλήρωσα την εξιστόρηση του δράματος, η Στέλλα, το μοναδικό θηλυκό μέλος της παρέας, εκδήλωσε τον ενθουσιασμό της.
«Έχω ένα θείο ορθοπεδικό!» είπε γεμάτη έξαψη. «Στο Λονδίνο. Είναι διευθυντής του Τμήματος Κακώσεων, νομίζω, σε μια πολυκλινική. Μου έχει πει ότι οι γιατροί εκεί πέρα κάνουν θαύματα».
«Δεν πιστεύω στα θαύματα» είπα σκυθρωπά.
«Έλα, βρε Χάρη, δε μιλάω για τα θαύματα του Ιησού Χριστού! Ο θείος μου μου ’χει πει ότι έχουν χειρουργήσει κόσμο και κοσμάκη και κανείς δεν έμεινε παραπονεμένος».
«Οι παραπονεμένοι δεν μπορούν να παραπονεθούν, επειδή είναι στον άλλο κόσμο» πετάχτηκε ο Αντώνης, ξεμπλοκάροντας για λίγο τη φυσαρμόνικα απ’ τα χείλια του.
Η Στέλλα δεν πτοήθηκε, συνέχισε ακάθεκτη: «Μου έχει πει ότι έχουν πολύ μεγάλο ποσοστό επιτυχιών ακόμα και σε περιπτώσεις που έχουν χαρακτηριστεί ανίατες».
Η περίπτωση της Αλίκης δεν ήταν ανίατη. Πήγα να της το πω, αλλά εκείνη ακριβώς τη στιγμή η πύλη του αμφιθεάτρου άνοιξε με πάταγο. Μπούκαραν κάτι τραμπούκοι μουστακαλήδες, που είχαν σκυλιάσει επειδή η πλειοψηφία των φοιτητών είχε αμφισβητήσει το δικαίωμα της παράταξής τους να το παίζει δερβέναγας. Έβγαλαν κάτω από τα χακί μπουφάν τους τα καδρόνια και τους σιδερολοστούς και μας έκαναν τόπι στο ξύλο. (...)"